BRIGITTE BARDOT yon METAFO pou ki jan KEK lan NOU kontinye ap panse de la FRANS

Nou gen yon PREZIDAN PWOVIZWA ke menm le li vle pale KREYOL ,li ba w yon FRAZ KREYOL ak 3 FRAZ FRANSE.

Pouki sa?
Nou pa ta vle bay REZON Pwofese LEON FRANCOIS HOFFMANN bay ke gen NEG ki renmen pale FRANSE ak yon POPILASYON TOTALMAN KREYOLOFON;men nou ba PRIVERT "BENEFICE DU DOUTE",nou espere ke an 2016 de MOUN tankou PRIVERT ta gen lot REZON.
Pa gen REZON ,ABSOLIMAN OKENN REZON pou yon DIRIJAN AYISYEN kontinye ap ADRESE yon POPILASYON an FRANSE.
Mwen t ap li NOUVELLISTE ,se pou MOUN ETONE ki jan NEG KONTAN resevwa kek DEPITE FRANSE lan CHANM lan.
POU KI SA ;POU KI REZON.
Sitou mwen te tande KENNETH MERTEN ki t ap bay yon ENTEVYOU sou "VWA LAMERIK" lan yon KREYOL ENPEKAB.

Eske gen MOUN ki kontinye bay LA FRANS yon ENPOTANS ke l pa genyen ANKO ;se tankou mwen vin kesyone si BRIGITTE BARDOT se yon  METAFO sou ki jan kek AYISYEN kontinye ap gade LA FRANS e jan la FRANS ye vre ,sitou jounen Jodi an.
Sa a se yon CHANTE mwen te tande sou yon RADYO AYISYEN ,SEMENN PASE an:



Brigitte BARDOT ki te QUINTESENSYEL SEKS SENBOL an FRANS ,DENYE FOTO anba ATIK ,se yon FOTO li te pran an 2007,sa gen preske 10 ZAN:

http://theguardian.com/film/gallery/2014/sep/20/brigitte-bardot-her-life-and-times-so-far-in-pictures

http://theguardian.com/fashion/2015/jul/10/brigitte-bardot-i-couldnt-wear-lagerfeld-while-feeding-my-goats

An pasan se pou PRIVERT kontakte PWOFESE KREYOL KENNETH MERTEN lan.

Misye pale KREYOL pi byen ke PRIVERT,gade a DWAT sou TV sou VWA D LAMERIK.
Nou konnen se voye l ap voye monte se MANTI l ap bay ,men li di l byen

www.voanouvel.com

Ala yon ti granmoun rayisab, ki gen yon fiksasyon anti franse. Answit kite mele w ak Privert ki pale lang li vle.LI LIB E LIBÈ, LI CHWAZI LANG LI VLE PALE. LALWA DI GEN 2 LANG OFISYÈL SA VLE DI FRANSE OU BYEN KREYOL.

Mwen KIRYE!

Lan tout sa mwen di la yo ;eske gen yon sel FWA ,ou we ke mwen te ADRESE w?

wou komanse plat lang franse pa pwopriyete esklizif nachon  Franse  wou rayi anpil.

lang franse se patrimwan AYITI , se yon eritaj tankou pou Kanadyen Okebek,Matinikè e latriye.

Le mwen mete yon BAGAY ,ou LIB pou w reponn mwen ,se pou sa mwen mete l pou PWOVOKE DISKISYON .
Se sa SELMAN.

Pa ADRESE M ,pesonelman,si w vle REPONN.
La FRANS kite TRINIDAD,GRENAD,STE LISI,DOMINIK lan menm EPOK ou apre ke yo te kite AYITI.

Se PATRIMWAN FRANSE tou?

KEBEK chwazi FRANSE se yon CHWA POLITIK ,nou pa bezwen pale de MATINIK ki se yon DEPATMAN FRANSE .

Anpil ETA ki aktyelman lan LWES MISISIPI an ,aktyel WISCONSIN lan NO an,rive LWIZYANA,ALABAMA ,MISISIPI lan SID ,se te ansyen KOLONI FRANSE.

Ou ka konnen ke se an 1804 ke ETAZINI te ACHTE TERITWA sa yo lan men LA FRANS?
Se ERITAJ FRANSE ak LA FRANS tou?

Sispann ANMEGDE MOUN ak ERITAJ FRANSE ann AYITI ou an .

SE PA POSIB WOU ADRESE M PLIZYÈ FWA, EKRI RICO PLIZYÈ FWA, MWEN PA DI ANYEN.



KI KOZE SA, SE LA FOLI FIRYEZ

AN PASAN KEBEKWA SE TI KOUZEN FRANSE YO

ZANSÈT YO SOTI NOMANDI, LAROCHELLE, DIEPE E LATRIYE

MEZANMIRO JOEL PRAL RAYI KEBEKWA YO

Mwen pa konn de ki sa w ap pale la a.

Ou konnen ke AMERIKEN pandan GE ENDEPANDANS lan te ATAKE KEBEK?

Pandan la GE 1812 lan AMERIKEN yo te ATAKE KEBEK anko ;yo te ECHWE.

Li byen ,paske ou renmen SENPLIFYE tout bagay.

TERITWA kote DAKOTA yo ye an ,WISCONSIN,ILLINOIS elt..se FRANSE ki te rete la.Se te KOLONI FRANSE.
FRANSE sa yo pa t anpil tankou KEBEK ,men se yo te ki te MAJORITE lan TERITWA a.
Menm lan SID lan ,lan ETA ki vin ALABAMA ak MISISIPI.

Se apre NAPOLEON te vin vann TERITWA sa yo bay JEFFERSON an 1804 ke misye te fe MOUN ki te lan 13 KOLONI ORIJINAL yo al PEPLE TERITWA sa yo ,tankou m te di FRANSE te MAJORITE la..

Si NAPOLEON pa t VANN TERITWA sa yo ,ou t ap gen yon ISTWA DIFERAN ke sa l ye an.

Apre NAPOLEON te vann TERITWA sa yo bay JEFFERSON an 1804,TERITWA AMERIKEN an te DOUBLE.

Mwen pa konn de ki sa w ap pale;gen PLIS ke 2000 VIL OZETAZINI ki gen NON FRANSE e se FRANSE yo ki te bayo NON an.

De NON tankou VINCENNES,FOND DU LAC ,COEUR D'HELENE elt,elt.

KEBEK ye jan li ye an ,paske te gen yon GWO KONSANTRASYON DESANDAN FRANSE yo lan PWOVENS sa a;paske depi 1742,si m sonje,ANGLE yo te kwape FRANSE yo lan KEBEK pa sa,antouka GOUVENMAN FRANSE an.

JOJO MWEN SENPLEMAN DI W PWOVENS KEBEKWA FRANSE SAYO RELE KANADYEN FRANSE SE DESANDAN FRANSE KI FLANKE W ANPIL PWOBLÈM.

WI MWEN KONNEN KONKÈT FRANSE YO AK  TERIB NAPOLEON KITE PATOU TAP SIMAYE LATERÈ

MEN SE JIS POU TE DI W LANG FRANSE PA SELMAN POU MODI FRANSE WOU PA REMMEN.

SE YON LANG INIVÈSÈL

Mwenmenm ,mwen di w ,ou renmen senplifye bagay yo TWOP.

Tout TERITWA lan sa yo rele MIDWEST ETAZINI an ,se te TERITWA ,se te KOLONI FRANSE.
Kote ETA yo rele NORTH DAKOTA,SOUTH DAKOTA,WISCONSIN ILLINOIS ,yon pati lan TENNESSEE rive lan LWIZYANA,ALABAMA.MISSISSIPI.
Kote sa yo te FRANSE menm jan SENDOMENG te FRANSE.

Yo te FRANSE menm jan ke KEBEK te FRANSE a la DIFERANS ke te gen yon pi GWO KONSANTRASYON FRANSE lan KEBEK.
Te gen anpil FRANSE ,lan sa yo rele "PROVINCES MARITIMES" yo tou ,men ANGLE yo te vide yo ;se MOUN sa yo ki te vin "CAJUNS" lan AKTYEL ETA LWIZYANA a.

Sa pa t gen anyen pou we ak sa NAPOLEON te fe.O kontre ,lan GE NAPOLEON ak ANGLE yo ,KOF NAPOLEON yo te vin VID.
Plis SENDOMENG pa t ap rapote a KOZ de la GE yo;alos NAPOLEON te VANN TERITWA sa yo bay ETAZINI .Se yon bagay ki te vin DOUBLE TERITWA ETAZINI an OTOMATIKMAN.
NAPOLEON te vann TERITWA sa a bay ETAZINI ,ki te plis ke 2 MILYON KM KARE pou 15 MILYON DOLA ,EKIVALAN a ANVIWON 250 MILYON DOLA ,jounen Jodi an

Sa mwen vle di w ,le w ap pale de ERITAJ FRANSE an ,se pou w fe sa ak PREKOSYON;sitou le w ap pale de peyi nou an.

Pa EGZANP se yon MILAT SENDOMENG ki te rele JEAN BAPTISTE POINT DU SABLE ki te FONDE VIL CHICAGO an.
Pou ki sa li te ka fe sa? paske lan EPOK sa a ,TERITWA sa a ,se te yon TERITWA FRANSE!

Tonas bliye kou distwa sa, rete sou zafè FRANSE  ki enève w pou ti krik ti krak.

kom wou deja di  nou pa bezwen konvèse plis ke sa. Si w vle louvri yon pos

sou HISTOIRE D'HAITI pou pale ak zot. Koulyè se kèksyon rayismam pou ryen

yon peyi kap pale.

Se kon sa ou ye vre.

Ou gen yon FIKSASYON.Ou gen yon LANMOU pou la FRANS.

Si yon MOUN voye yon MOVE SON lan OKES FILAMONIK lanmou ou gen pou la FRANS lan ,ou mande ANRAJE.

Le m di yon bagay ,kontreman ak ou ,si m di yon bagay ki pa VRE ,mwen di BYENVINI ak MOUN ki vle KORIJE m.
Depi yo FE l ak RESPE.

Mwenmenm mwen di ke ZAFE ERITAJ FRANSE ann AYITI an se RANS.
Pouki sa ?
Paske rive lan FEN 1803 komansman 1804 ,tout sa yo rele "MIDWEST" OZETAZINI an ,se te KOLONI FRANSE menm jan ke SENDOMENG ou AYITI te KOLONI FRANSE.
Menm jan ke SENT LISI,TRINIDAD,LA DOMINIK ,LA GRENAD te KOLONI FRANSE.

Ou pa bezwen FACHE ,ou pa bezwen JOURE!

Le JACQUES CHIRAC te an VIZIT lan DOMINIKANI e yo te mande l pouki sa li pa t al vizite AYITI e misye te reponn ke AYITI se ISTWA ANSYEN pa rapo ak LA FRANS .
Ki sa l te vle di?
Byen ke misye te vin CHANJE LIDE lan komansman lanne 2000 yo pou l te fe AYITI MAL!

FÈ AYITI MAL KI KOZE SA, ESKE SE PA POLITISYEN, PATI NAP DEFANN YO  KAP FÈ AYITI MAL.

NAN KISA NAP FOURE ETRANJE , SE SA MWEN RELE FIKSAYON, OBSESYON POU SA NOU PA RENMEN.

Si w ap di bagay konsa toujou?

Si KREV KE!

KOUDETAYIS POUTCHIS GNBis ANACHIS yo ,kontinye ap IZE CHANTAJ "Sa a BLAN an VLE"

Le JOU PEP AYISYEN an sispann pran lan CHANTAJ sa a ,yo TOUT CHIRE.

Kididonk se pou w al pale ak KOKODAY ou yo.

Le jou ke PEP AYISYEN pa pran lan BAGAY "SA BLAN AN VLE" anko,tout bagay ap REGLE!

DESALINN PA TE VLE BLAN FOURE JE NAN ZAFÈ LI

KRISTOF PA TE VLE BLAN FOURE DAN NAN ZAFÈ LI

YO FOUT KAMPE MINN

BANNOCHO RESTAVÈK BLAN PETYON, BWAYE, RIGO E LATYRIYE

RANPLASE BLAN YO DEPI APRE LANMO ANPERÈ JANJAK

YO FOUT  PEYI SA ANBA DJOL OTREMAN SE RANPLASAN BLAN YO

SISPANN PALE  BLAN KI PA RENMEN NOU, SV PROP KINAN NOU

SE MOVE KOKEN KI TOUJOU AP PALE O NON TI PÈP

KI LEVE POV PITIT PEYIZAN KI VINI RICH KI TOUJOU

FÈ BÈ YO SOU DO AYISYEN. YO FOURE ZAGO YO NI NAN TI TASK ZWIT MALERE

ACHTE GWO CHATO. TONAS SE PA BLAN KI PA RENMEN AYITI AK

AYISYEN. SE TOUJOU PROP KINAN NOU YO. SI SE PA TI KRAS BLAN

PÈPÈ BLAN, DIRI BLAN PI FO ALOUFA VANN ANPIL TI MALPRI TE DEJA KREVE

Yon NEG ki ap CHANPYONE LANG ak KILTI FRANSE ap vin di ke BLAN an pa gen anpil pou l we ak sa k ap pase an.

PA GEN BOUCH!

Retire BLAN an ,e PEP AYISYEN an ap regle sa k gen pou regle.

VAKABON ap di ke BLAN an vle sesi ,BLAN an vle sela ;mwen pa p sispann repete ke le PEP AYISYEN an sispann pran lan CHANTAJ sa a ,ki plis yon BLOF ,BAGAY AP REGLE.

ANPIL PEYI LAN AMERIK LAN TE PASE PA LA!

PA PALE DE BLAN ,SITOU GOUVENMAN BLAN!

Pou m retounen sou ZAFE LANG lan ,paske dapre mwen sa gen anpil pou we ak KOTE NOU ye an.

Se pou MOUN di ,pouki sa PRIVERT kontinye ap ADRESE POPILASYON an ,an FRANSE.

Pinga MOUN vin di se paske PEYI an gen 2 LANG.

PEYI an pa fout gen 2 LANG ,li gen yon SEL LANG.

Se tankou tou te gen yon NEG ki rele FRITZO CANTON.Ti KRIK TI KRAK sou RADYO ou tande misye ap di ke l te ETIDYE an FRANS!

ADYE!!!!!
Neg sa a ou pa t janm tande l ap pale KREYOL .Yo poze l yon KESYON an KREYOL ,li pa janm manke pou REPONN an FRANSE.

Li te byen konnen sa l t ap fe,ANVAN LONTAN ou tande NEG ap di ke MISYE BYEN PREPARE.
SWIT MIKI ,te menm nonmen misye PREZIDAN youn lan PREMYE KONSEY ELEKTORAL TET CHAT li yo.

MESYE WO!
Bagay sa a kontinye tankou yon GANGRENN pou PEYI an!