En vrac: pale anpil pa gwo peche. Preval l'a échappé belle.

Sa komanse fatigan. Yon kote m'ap tande nouvèl neg ki ap fè makak, e pi ge yon endividi ou yon endividyèl ki chita ap koupe koneksyon mwen. Men se pa posibl pou n'ap tande ke nèg ap apuiye tout vye bri ke enmi nou yo ap fè kouri.

Sa komanse ak yon gwoup jenn egare ki pran la ri ap reklame okipasyon Amerikèn. Depi yè, se de manifestasyon ki ap fèt pou Preval rache manyok li. Olye ke tout sanzave sa yo al plere sou kadav fanmi ak zanmi yo ki mouri, yo kontinye ap panse a tèt yo selman. E pi ki sa yo jwen? 2 goud.

Lan ki sa nou pran la a. Yo telman konen abitid nou pou Prezidan pa termine manda yo, li vin fasil pou manipile ti group restavèk tan sa ki kolte ke sa ki vanipye. Katedral kraze sou chef li, surman gen ki t'ap espere ke palais a kraze sou Prezidan Preval. Gen lè se yon antite ki fè pa nou pou misye pat peri paske gen yon bout diskou n'ap tande ke pouvwa Ayiti pratikman dekwafe. Sa rann mwen sispèk an verite. Mwen gen lè konprann pouki sa Preval te parèt eratik lè li te monte san avètisman Washington pwal chèche ouè Obama. An reyalite, sa fè kèlk jou ke yo t'ap seye ekate misye de priz desizyon lan peyi a. Pafwa m'ap mande'm pouki sa Madanm ak chenèt la te retire kor'l san fè brui konsa. Bagay yo drol tout bon.

Sa sanble ak yon frappe chirurgicale. Bon Dieu? Satan? La nature? Preval? Ti-Pap? Koudetatis dan pouri yo deja fè chwa yo. Potoprens se ma doulè. Antouka, pa gen anyen ki enposibl sou tè sa a ankor. Ayiti li menm, Potoprens sitou, se yon teren favorabl pou anpil eksperyans dyabolik, sitou yo komanse plenyen ke gen trop moun sou planèt la. Alor lan chak lakou, gen yon menaj ki pou fèt, yon netwayaj. Woy, anmwey! Te gen yon nèg mwen t'ap li ki te parèt ak yon forum "Des jours sombres à venir pou Haïti". Menm sanble se pat de koze sa a li tap pale...

Non seryezman, pouki sa tout moun sa yo mouri la? Mwen pap akize pèsonn men mwen gen anpil dout sou bonne volonte vwazen an ki pa janm rate yon okazyon pou li imilye pi piti. Russes, Chinois, Vénézuéliens, Cubains e menm Français yo te gen tan rive lontan anvan Patnè a te deside vinn fè debakman ki pa menm sanble ke se sekou yo vinn pote. Se tann li t'ap tann prezans lot peyi yo pou li vinn montre ke se li ki boss charogna. Ki sa sa vle di elikoptè ap poze lan lakou palè kote ki pa gen pyès otorite. Ki mesaj sa ye pou tout moun ki konprann e pi ki ap gade? Sitou ke jiska prezan pou anpil lan nou, pou mwen tou, sa sanble ankor ak yon alusinasyon.

Men yo ka tronpe yo paske nou menm nou pa enmi okenn peyi, nou pat goumen pou menm jan de libète ak zot. Nou pa kapitalist vanpi. Detoufason yo deja plen enmi tout kote yo pase, menm sangsue parèy yo pa gen yo konfyans. Si se yon deblozaj yo bezwen ki pete lan ti peyi a pou plis moun pèdi la vi yo, y'ap finn pa jwenn yon mwayen paske yo deja komanse ap chofe dezod lan mitan popilasyon a wi. Yo tou-puisan.

Apa li papa, lót fou a ki te di l'ap fè yo fè bankrout sot voye yon mesaj nèf ba yo. Tèt yo cho pase pa'm malgre katastrof sa a peyi'm lan finn subi. Se trokèt chaj la dèyè. Tout moun ki fou pou vwazen an, yo sipoze di'm si se bon coeur'l ki fè li enterese konsa a Ayiti.

Si nou pa jwen yon mwayen pou nou frenen dezod etranje ap vinn simen lakay nou, nou ap pase 21em syèk la menm jan ak 20em syèk la san ke nou pa reyisi leve tèt nou. Li lè pou sa fini, li lè pou endesans sa yo sispann. Ayiti gen dwa pale ak tout peyi li vle. Nou gen dwa eli chef nou vle. Yo te toujou di'm ke Preval pi dur ke Ti-Pap deja lè militè yo t'ap jwe dènye kat yo. Eh byen mwen oblije admèt sa. Misye pote kanson'l lan tay li. Misye seye roule kor'l anba mechan yo. Li-menm tou, li pran souflèt, lè yo komanse di ke sa gen lè vle mache lan peyi a, men sa ki blayi devan nou. E pi zot tou ap profite fè demonstrasyon puisans yo. Men erezman nou pa totalman dekwafe.

Jiska prezan, menm anba debri, Ayiti ap fè tande vwa li. Menm peyi nou pat sipoze kanpe ap ofri èd yo. Men vwazen an ak kouyann li yo refize ke se Leta Ayisyen ki pou ap jere zafè'l. Lan mal lan mal nèt. Lan kriz sa a, si nou te pasyan, nou ta chita ap koute chak pawol ki soti lan bouch prezidan Preval. Pandan ke yo ap di ke pouvwa elu an Ayiti tonbe, Preval pa lage sa. Lan reyinyon jodi a lan Montreal, m'ap tande premye minis la ki di ke li resevwa yon mesaj de Preval pou kominote entènasyonal la: "Peyi a bezwen 200.000 tentes." (Li fout fè ekprè). Tan byen ke mal, l'ap travay. L'ap fè tout entèlokitè konen ke li la toujou, ke li pa mouri. Sa k'ap mande pou li ale anvan lè'l, se pou yo ka di pita ke li te lage popilasyon an lan moman detrès. Se sa sousou yo te toujou ap di de Ti-Pap, ke li te lese pep la tonbe. Sa yo pa vle a, se li ya wè. Bay moun yo Ti-Pap yo. (lol)

Ayiti se yon ti peyi men li se gwo koze. Insaisissable. Yo menm, yo di rezilyans paske yo pa ka konprann kouman nou fè. Eh byen repons la byen senpl: sè ke generalman nou-menm nou kwè lan la vi. Zanzèt nou yo ki te tranplante te sipoze viv 7 ane lan koloni a apre yo finn bay tout ju ki lan kor yo sou plantasyon. Men yo te defye tout plan bann genocide yo. Se pa pou anyen nou 9 milyon e demi lakay san konte sa ki lot bor dlo. Ayiti gen rezon'l. Man-yè respekte sa.