Diaspora, Haiti nostalgie!

Colo

mwen renmen video Let a gogo a net.Men youn ekzanp lè jenn ayisyen yo mete tet yo ansanb ki sa yo ka reyalize.Ke viej pete jem sim te ka pran kontak ak fanm saa ki ap pale de ti bef li ya mwen tap prete l lajan pou li achte 3 befs anko e mwen tap ba li 3 zan poul remet mwen lajan ak youn ti benefis.map jis mande l pou li siyen youn ti resi ban mwen.Mwen vle pran kontak ak Elise elbeau fanm vanyan entelijan saa.fanm saa se youn kretyen li pa di 2 mo san li pa nonmen gran met la ;mwen renmen li net.

men tou jen neg limonad sa yo ka fè mye si tout moun nan zonn ki o kanada ,o Zeta Zuni ,an frans te achte aktyon nan konpayi let a gogo eske chak ti moun nan lekol pa ta ka jwen menm youn vè let pou yo bwè si gwo manjè yo te vle fè sa.Map gade kabrit nan zonn la,kabrit tou ka bay let.nou ta ka gade mouton tou ki ta ka ba nou lenn pou nou fè twal ;se pa selman plenyen pou kochon yo touye ,men nou ka gade poul ,kodenn ;kana tou ki ka ba nou ze.

Ay tonnè mwen santi tout san m manje m lè map gade se yon bann mazet ki jwen moyen pou se yo ki ap gouvène peyi saa.Anmweeeeee si nou pa ka fout ba ayisen manje rale kò nou bann lan merd.Eskize m wi mezanmi mwen fout bouke gade malpouwont sa yo.

Si chak ayisyen ki nan dyaspora ede youn fanm ki vle travay ki pap tann tou tan se voye pou yo voye ba yo pou yo manje e byen mwen kwè ayisyen pa ta nan manje biskwit la bou.Gade jan Elise ap ponpe ou wè se youn moun ki gran moun lakay li.epi moun ki ap plede di ayisyen sot yo paka chwasi presidan nou tande ki jan li pale.eske sa se youn moun ki sot?

eske fanm saa pa pi byen ke moun ki ap manje biskwit la bou nan site de dieu ak nan site soley yo ;se pou yo montre film sa yo nan Port-au-prince pou ayisyen bouke vinn pase misè nan Port-au-prince konprann ke yap ka viv pi byen.fok gouvenman ankouraje peyisan rete lakay yo.50000 karo tè saa mwen pa youn eksper an agrikilti non men si leta te fè li tounnen youn ferm modern kote yo te ka forme abitan pou yo aprann metod modern delevaj e agrikilti mwen kwè manje pa ta ra konsa.nou tande konbyen kob nou depanse pou nou enpote let nan peyi ya;alò menm let tou nou pa ka pwodwi se enpote nou blije enpote sa?

ou tande sa li di konsernan zerb yo ,yo te konn servi ak zerb la selman pou yo fè twa kay men yo pat konn ba bef yo manje li.men lè yo montre yo ki jan yo ka plante zerb e ki jan yo ka konserve zerb la pou sezon secheress eske ou pa wè jan li kontan aprann;se sak fè mwen di se pa agronom damyen selman ke nou beswen fok nou kreye lekol vokasyonel nan tout peyi ya pou ayisyen ka aprann agrikilti , mekanisyen pou repare traktè e machinn ki ap travay tè yo. fok yo ka aprann elektrisite, plombye, masonneri ,ebenisteri , chapantye etc.Se pa selman lyse pou yo aprann pale e ekri franseuuu fè gran disè ke peyi ya beswen.Elise pale nan lang li e li eksprime li trè byen.li di tou sa li te beswen di san li pa mamote ni reflechi anvan li di youn mo.pase se lang li lap pale.

mezanmi jenn gason ki leve nan lot peyi komanse prepare nou pou nou al ede pep la pou grangou pa touye yo nou pa beswen tann plas leta nan politik ;finn prepare nou epi mete pye nou nan dlo pou nou sove frè ak sè nou ke malpouwont yo ap meprise.Lajan pa fè moun ere.Map gade Chancy eske li pa alez lakay li.si malpouwont yo te mete propte ak sekirite nan peyi ya mwen kwè anvan mwen mouri si bon dye vle mwen ta ka ede anpil malerez.

Mwen tap desann ak 2 jenn gason ki depi ayisyen wè yo se pou yo te kouri mwen tap pran patant pou mwen byen ame yo ak kek bon jan berger alman epi mwen tap tounnen youn bank anbilan nan tout peyi ya pou m ede peyisan.Mwen wè tout jan mwen tap fè lajan an ayiti koulyè ya paske mwen pa genyen vye konpleks se abitan ki travay la tè ankò.mwen ta pral achete tout tè ke vye paran m yo te vann yo nan men abitan ki vle vann yo.

Wi fok nou aprann ayisyen aprann manje nou pa beswen enpote diri pou moun manje an ayiti ;genyen youn moun ki di pitimi pi bon pou nou manje. mwen pa manje dirri anko ke rarman epi mwen pa genyen anyen.nou pa beswen plante banann ki depi syklonn pase li kraze pye bannan yo;plante yanm ,manyok, patat ,pom de tè.tayo.aprann abitan bati reservwa pou lè lapli tonbe genyen dlo 'se pa syans spatial sa yo pou kapte dlo epi pou distribiye li nan vilaj kote moun rete.

Manyè fout soti nan palman ap pale radot tout la sent jounnen al an deyo al ede pep la pwodwi plis.nanpren moun ki beswen tande pale anpil tout la sent jounen nan zorey yo ankò. se lontan nou te egare pou gwo mo franseuuuu ;nou eklere koulyè ya nou renmen lang nou.Aprann nou nan lang nou 'Anmweeeeee mwen te pran twop kalot nan men franse pou m te aprann youn lang ki pa lang mwen sispann fè makak.renmen sa ki pou nou Elise fout di tou sa li vle di nan lang pa li; poukisa li beswen pale youn lot lang poul sa moun?