Martely reçu par Leonel Fernandez

Depi kelk jou, w pa remake ke se sou Fernandez Preval kole nèt. Vwazen an ap profite fè imaj li pli bèl sou do'n. Sa k'ap pase an Ayiti, se tankou yon manne pou Dominikani.

Menm mwen-menm m'tap aplodi lè nouvèl campus universitaire la paske se edukasyon. Men pi lwen, n'ap mande'n pou ki ès toujou, ki ès diplome k'ap soti lan univèsite sila pwal util. Eske nou deja prevwa fason pou ankadre yo pou Ayiti. Ki sa ki motive projè sila. Pa gen anyen ki enspire'm konfyans lan kole sosis ak Dominiken apre evénman batey. Ki ès ki bay lajan sa yo...? W kwè ke se rich Dominiken konsa...

E pi, m'ap mande ankor, ki ès k'ap peye pou univèsite sila. Mwen t'ap mande itou ki ès k'ap gouvène Ayiti. C'est presque répondre à la question. Men tout sa k'ap fèt la se simagre pou enpresyone madigra pay tankou Minimo, se damage control pou fè konprand ke y'ap regle yon bagay an Ayiti.

M'ap tande pale de yon seri de projè ki met sou pye an Ayiti men se toujou menm konklizyon a: an atandan ke gouvènman Ayisyen antre lan koze yo. Sa vle di ke projè sa yo pwal disparèt paske soutyen aktyèl yo pa garanti e pi lEta Ayisyen pa yon antite moral.

Se pa pou anyen palais national kraze, pa ret an-yen senbolik kote popilasyon an ka al manifeste, al reklame pouvwa'l. Blan a, se solisyon fasil , rapid la ki enterese'l. Li pa janm konsidere kilti moun yo, se antre, enpoze volonte'l. Menm si sa pa janm mache, li frenk kare repete menm erè a.

Antouka, atitud Preval montre yon nèg ki reziye'l. Menm zanmi yo ba'l desu. Lè w byen gade, ke li te pati le 7 fevrye ke li rete, sa pa fè yon diferans.

An Ayiti jodi a, se yon kestyon de enterè zót anvan entere peyi a: sa k'ap defand enterè Franse, sa k'ap defand enterè Kanada, sa k'ap defand enterè Ameriken, sa k'pwal defand enterè Menm Dominiken, tout se Ayisyen yo ye. Lè m'ap tande ke anpil gard frontalye Etazunyen k'ap pousuiv, k'ap touye Meksiken sou frontyè se Meksiken yo ye...

E jis mwen mouri map defann le tipepisme.paske ke yo admet li ou pa se a pati de 46 ke to analfabetism lan komanse desann.se apre 86 genyen plis lekol ki bati nan peyi ya.saa yo pa fouti di se manti

.

Gen nèg w pa ka espere anpil de yo si yo pa gen sa yo rele konsyans. Sì yo an Ayiti menm e pi y'ap pale tout jounen sou Entènèt m'ta renmen mande yo kijan yo fè gen kouran 24 sur 24... Ki es ki bije ap viv lan fè nwa pou l'ka ap gaspiye elektrisite...

Tankou m'tap tande yon fanm ap di, lan achte asyèt frui ki tou koupe pou bay jenn moun manje, ki enterè'l pou l'al konen ke se yon pye bwa ou yon plant ki bay frui sa yo.

Mwen pa kontr kuryozite ak moun ki renmen enforme yo, men pa gen anyen enteresan lan Ayisyen k'ap viv an Ayiti e pi lespri plis preokipe pou sa k'ap pase aletranje.

Pa blye ke karyè commandeur la pat janm disparèt sou zile a. Pa blye ke se te tranplen pou yon seri de item... Travay yo se kontinye mete baton sou do pèp la.

An verite, gen moun ki pa konn ki sa yo ka fè an Ayiti ki p'ap deranje on seri de Ayisyen. Menm lekól lót la t'ap bati te agase sa yo ki fin chita volè lajan moun an Ayiti san ke yo pa menm bay etudyan yon bon edikasyon lan kaloj pijon yo.

M'ap sonje pandan ke m'ap desand bakaloreya an Ayiti, anpil jenn gason, sa fanmi ap bourike aletranje, yo t'ap vide lajan sou mèt pigeonnier yo men yo pat menm ka rezoudr yon ekwasyon. Se pa ti dezod non ke peyi sa te fin tounen. Ti bonom la (JBA)se yon moun ki gen vizyon tande men Kategori moun ki konn li men ki san konsyans yo pat janm ka konprand sa. Dayè, se biznis yo li te vin gate.

Nou san lè pa janm jwenn yon lót konsa paske strateji a se bare chemen tout leader ki vle travay pou pèp la, pou tout moun. Tout nèg sa yo k'ap vin ranse la a, yo pa menm gen nen la figi yo. Kouman w ka eksplike ke sou lód kominote entènasyonal, yo ekate Fanmi Lavalas lan zafè peyi a. Ki band kreten sa yo k'ap oze di yo se eritye Dessalines.

Sa bay degoutans!

Ah! se anba yon roulokonpresè Ayiti ye la wi. Nou p'ap janm fin peye tout radyès nou non. Dayè, se pa yon bagay normal ke Ayiti ekziste. N'ap pran kalót itou menm pou LaFrans. Lè yo te pati, se sèl plantasyon yo te kite. Lan tout lót peyi Amerik, w jwen yon seri de batis, yon seri architek solid ke rete kanpe men Franse yo pa gen reputasyon gran batisè aleksteryè lakay yo. Franse foure men pran nèt pou tèt yo sèlman, se pa pou anyen buveurs de sang sa yo te andikape peyi a a jamè ak koze dèt endepandans la. An Afrik, band nèg k'ap plede rele LaFrans manman yo, se yo ki pi mal.

Sa ki fè'm pi tris, apre tout kretyen vivan sa yo ki disparèt, ki demanbre, ki pran foli, se tout sa Ayisyen te met kanpe ki kraze nèt. Tout sa moun yo te reyalize ak sueur yo lan mitan traka, tout kraze, tout disparèt. Men sa ki vekse yon seri de moun, kouman yon pèp fè tuff konsa.

Mwen sot tande, nèg k'ap bat bravo pou Bill Cosby ki se grand konsèvatè. Sa depand de sa yon moun konprand paske pou mwen Bill Cosby ap konporte'l tankou yon gouvènman k'ap di moun ki jan pou yo jere bizniz lakay yo. E se sa vrè konsèvatè pa renmen. Lè w fin di yon bagay ki fè sens pou w menm si l'choke moun, sa pa vle di ke w abandone si w lese pousyè a retonbe. Sinon, se komsi w pran moun yo pou enbesil nèt. Aloske eksperyans ak fason aprand nou ke moun pafwa gen tandans fè le kontrè lè yo santi yo bouskile. Bill Cosby met lan tèt li ke l'gen rezon nèt komsi tout Afro-Ameriken yo fèt menm jan ak li. Cosby se yon komik mwen te toujou renmen, misye se yun lan pilye kominote nwa Ozetazini men li dwe denonse itou yon sistèm ki te toujou anti-Nwa. Jiska prezan, gen yon seri de strikti ki ret kanpe.

Problèm yon seri de moun sou tè a, sè ke souvan yo pi prese rive lan Tèr Promiz ke tout lót lè trous yo fin pare. La vi sou tè a mande anpil obsèvasyon; pandan ke nou gen yon peyi kote gran manjè p'ap janm ka konprand sa sa vle di bay tout moun on chans, n'ap tande yon gran Afro-Ameriken ki fè anpil pou kominote'l men ki podyab pa konn kouman pou l'eksprime la pèn li apre yon imigran russe te touye grenn pitit gason'l. Podyabl Bill, menm mwen-menm m'pa aksepte sa k'te pase pitit la. Lan fen fon'm, m'pense ke gen yon espri malen ki pa renmen ke li te trase yon chemen pou atizan nwa k'ap evolye lan milieu mediatik yo... Shit!

Pou mwen, Bill Cosby gen rezon ap ankouraje Nwa yo pou yo vize ekselans men m'remake ke misye on ti jan ap tuffe depi lontan apre asasina pitit li a. Misye gen gwo la pèn. Men se pat gang Nwa non ki te touye pitit la... On dirait une certaine rançon de la gloire... Nwa ki pa on ti jan paranoyak lan sistem moun sa yo sè ke li fou nèt. Yo pa janm renmen lè w tro konfortabl... Hum!

M'pa konprand yon Ayisyen k'ap di ke Ameriken Nwa ap masakre ''our language.''. Sa rèd nèt, mezanmi wo.

Anpil koze.