THEORY AND PRACTICE OF CREOLE GRAMMAR-JOHN JACOB THOMAS

Mwa sa a se sipoze se MWA kote yo selebre KREYÒL .
Se pou selebre gran TRINIDADYEN sa a ;yon moun ki te wè lwen.Li te wè pi lwen ke anpil ""PLIM E ANK"" (sipoze) ki ap viv ann AYITI jounen jodi an.
TRINIDAD te pase de men an men ;lan men PANYÒL yo ,lan men FRANSE ,ANGLE yomenm pran ""posesyon "" ZIL TRINIDAD ak TOBAGO an 1797.Se lan men PANYÒL yo ,yo te pran yo.
Anvan 1797,gran majorite kolon ki te sou zile TRINIDAD lan se te KOLON FRANSE ;alòs tankou lòt ZIL tankou AYITI,MATINIK ,GWADLOUP elt..;se te kreyòl yo te pale.
Rive lan LANNE 1869 ;plis ke 70% popilasyon TRINIDAD an te pale yon sèl lang ,se te KREYÒL.
Gen moun ki kontinye ap di KREYÒL se FRANSE KORONPI,MAWON elt..Bagay sa yo estipid men gen nèg ki kontinye ap di yo.
Youn lan bagay ki diferan de kolonizatè ANGLE yo ak FRANSE yo ;sè ke yo bati LEKÒL.FRANSE yo pa fè sa ,kelkelanswa kote yo kolonize;se yon ti kras lekòl yo bati.
Moun ki te fèt lan vil yo ,ki te al lekòl ANGLE yo lan TRINIDAD ,ki te fè chasekwaze ak ANGLE te pale ANGLE ;men lè ANGLE yo deside pou yo mete lekòl lan KANPAY yo ;yo vin gen yon pwoblèm ;moun sa yo se KREYÒL sèlman yo te pale.
JOHN JACOB THOMAS ke yo te mete an chaj pou l ouvri yon lekòl wè ke si pou l anseye timoun yo ,se pou l te konn KREYÒL byen.
Li etidye ,san pran souf ,jan moun yo te pale ;li kodifye yo e sitou li di blan kolonyalis ANGLE yo ke LANG moun yo ap pale an se pa FRANSE ;SE YON LANG KI RELE ""CREOLE"" (KREYÒL) e se lè sa a pou l ede ANGLE yo kominike ak moun yo ;li ekri yon ti LIV

THEORY AND PRACTICE OF CREOLE GRAMMAR
Pa bliye se te an 1869 wi.
Yon bagay ke THOMAS te wè an 1869 gen moun an chaj ann AYITI ki poko ka wè sa ,preske 150 an apre!

http://trinicenter.com/Cudjoe/2005/2108.htm