Je parle français, c'est la faute à Dessalines

Rappel du premier message :

Lè sou Dessalines, nou t'ap kraze bounda Franse yo, misye te trye pami yo itou pou itilite yo. Eske n'ap kondane'l pou sa?

Si m'te kapabl se kalandrye a mwen ta chanje pou Ayiti. A chaque début de siècle, toujou gen yon malè ki vin frape tè sa a. 1503..., 1806, 1915, 2004/2010.

Lè Angletè te voye emisè Bird pou wè kouman yo ka ede la nouvelle nation, Lafrans te kanpe an kwa paske li te konn potansyèl ansyèn koloni a e pi li t'ap proteje enterè'l paske Boyer te plye bay yo. Deja Ayiti te pran lan yon angrenaj; Angle te pèdi koloni Amerikèn li a, Lafrans te fin vand rès koloni Amerikèn li yo. Donk li klè ke Ameriken yo itou pa t' favorabl a tro grand prezans Angletè an Ayiti. Mwen te aprand ke Angletè te ralenti ou te retire kor'l sou kondisyon ke Lafrans te abandone veleyite pou l'ta retounen atake an Ayiti. Ayiti li menm te oblije reziye'l pou kontinye peyi dèt sal la.

En conclusion, mezanmi, ladies and germs, macaques, orang-outans, ouistitis, sapajous comme Roseau le dinosaure cloné nous appelle, Ayiti ke n'ap gade la a, se yon peyi sakrifye sur l'autel de la diplomatie coloniale dès sa fondation. Si ces faits sont exacts, et je doute du contraire, les détails historiques qui s'ensuivirent ne sont qu'accessoires.

Invariablement,

Ainsi ne soit-il.

se pa franse selman ki yon  bon zouti tout lang se yon bon zouti tou tan w pale plis lang tou tan w apresye kilti lot moun.ou vinn pi sivilise.nanpwen moun ki kont yo anseye franseuu non tankou  tout lot lang yon moun vle aprann.sa nou mande se pou edikatyon fet an ayiti nan lang nou tout pale ya.Nou pa beswen ap pyafe tankou makak paske desandan ansyen bouro nou yo aksepte demann yon  ekriven kanadyen ki te fet an ayiti pou yo ka perpetye enperyalism kiltirel.e neo kolonyalism.

Sasaye,

Jisteman, paske Kreyòl Ayisyen an deja pi devlope pase lòt yo. Paske menm nan yon peyi tankou Trinidad, se bib ki ekri an Kreyòl Ayisyen, kominote ki vle prezève lang nan ap itilize....paske Kreyòl Ayisyen mache anpil ak fòs konpa Ayisyen an ki nan Matinik, Gwadloup, Benin, menm Nijerya! Sa vle di li nan avantaj ekonomik Ayiti pou nou rele lang nan KREYÒL. Pozisyon lidèchip sa a ka konfime sitou si nou te adopte Kreyòl kòm dezy``em lang nan kominote an (CARICOM)....sa t a pankouraje tout peyi sa yo adopte òtograf Kreyòl ki pi devlope a kòm estanda. Si ou vin rele li Ayisyen, sa pral ankouraje lòt yo pou yo fokis sou espisifisite rejyonal pa yo epi dekouraje estandadizasyon an.

Anplis, pa gen rezon pou nou malalèz ak orijin mo "Kreyòl" la. Sa li vle di a se yon reyalite istorik. Lang sa a, menm jan ak moun ki te devlope li yo, se KREYÒL yo te ye. Se moun ki te fèt nan espas kolonyal la. Se yon lang ki devlope nan espas kolonyal la. Mwen pa wè anyen mal nan sa. Dotanplis, nan tout lang, nou konnen mo yo evolye, yo vin pran plizyè sans. Lè yon Meriken tande yon Ayisyen di "fiftiwonn"...li ka panse li konnen de ki sa Ayisyen an ap pale, epoutan!

Lidèchip lang Kreyòl la klè nan men Ayisyen. Si nou gaspiye li, se kreten ki nan kò nou.

Jounen jodi a, Meriken pa pale Meriken, se Angle yo pale men yo pa british pou sa, ni non plis yo pa rate okazyon defann avantaj lidèchip yo genyen nan domèn takou itilizasyon estanda yomenm Meriken yo adopte pou lang Angle a, nan espas syantifik lan parekzanp. Orezime, se pa ki jan lang nan rele ki pral fè tout difereans lan. Se sitou dispozisyon moun ki nan pozisyon pou yo pran desizyon estratejik yo, pou yo alèt ase pou yo aji byen, nan bon moman yo. Jiskaprezan, Leta Ayisyen aap grennen jilbrèt sou kesyon sa a.
Jaf

JAF;
Se pa TRINIDAD sèlman kote KREYÒL AYISYEN ap pran LÌDÈCHIP lan.Lan LWIZYÀN yo rekonèt sa tou.Mwen konn wè sa sou SIT LOUISIANA STATE UNIVERSITY ,pi gran INIVÈSITE lan ETA sa a.
Y ap goumen menm jan ak TRINIDAD pa egzanp pou yo prezève lang KREYÒL lan.
Sa a se LESON yon MOUN ap eseye bay ANGLOFÒN LWIZYÀN yo ,sou KREYÒL lan.
Gade kijan yo ekri ALFABÈT pa egzanp ;se enfliyans AYITI .Ou wè yo di ""ALFABÈT la"" .
Ou pa wè lèt ""C"" an ,menm jan ak KREYÒL AYISYEN an.Gen anpil jan KREYÒL yo sanble.Kite AYITI monte AKADEMI li an ;kòmanse pwodwi bon jan ZOUTI w ap wè si nou pa p gen yon MACHE menm lan ETA tankou LWIZYANA.
Kanta ETA tankou MASSACHOUSÈTS,NOUYÒK ,FLORID yo respekte OTOGRAF OFISYÈL nou an,menm si yomenm se plis AYISYEN yo vize.

www.lecorde.com/creole/louisiana/index.php?page=Pronunciation

Nou pwal kolonize rès mond la ak kreyol.

Dyesèl li-menm di li bezwen netwaye tabl la. Sanble se li ki deside ki lè dine deba yo pran fen. Baton komande chyen, chyen komande baton tche'l.

Pli seryezman, mwen trouve ke nou dwe montre fleksibilite sou kestyon otograf la.

Le gros roseau a écrit:Ki moun ki di paske blan franse aksepte Danny nan Akademi franse se yon wont pou ayiti ya? li pa ta ka yon wont pou ayiti se pa tout ayisyen ki te mande blan franse pou yo vinn chita nan sèk yo. moun ki meprise sa blan franse te fè Toussaint louverture.sa yo te fè nou soufri jis an 1947 se li ki yon san wont.

Clarence Thomas ak Thurgood Marshall se sitoyen ameriken yo ye.se normal pou yon moun kontan  yo jij nan pi gwo kou jistis o Zeta Zuni.paske desisyon kou saa pran afekte tout moun nan peyi ya.ki donk tou tan kou saa genyen moun diferan background ak etni li pi bon pou minorite yo.men ki sa Danny pral fè nan akademi franseu ya ki ap bon pou 10 milyon ayisyen ki ap viv an ayiti? An touka mwen pa wè pou ki sa mwen beswen pyafe ,bat bravo tankou makak pou sa.si gen moun ki kontan paske ansyen bouro yo aksepte ke yon ti neg Ti Goave pral chita nan mitan blan franseu poul pale franse radote, mwen sa pa fè m ni cho ni fret.petet se paske mwen pa ba lang franseuu enpotans ke lot moun ba li.Eskize m mesye dam.bann sucker.

Se pa yon kesyon de nasyonalite ni minorite ke w t ap pale, se pito de relasyon ansyen kolon ak ansyen esklav. Donk mwen fè apwòch 2 Jistis sa yo pou w konprann ke dèske yo se Afriken Ameriken, yo genyen plis chans pou zanzèt yo te esklav Ozetazini tou. E dapre lojik tèt gritap wou an, eske se "favè" tou yo fè "esklav" sa yo pou yo ka chita nan mitan blan?

Pou kômanse, se yon deba ke m pwopoze pou fè tèt nou mache.
Petèt gen lide ak ekleraj ki ka sôti lan diskisyon saa, paske mwen pa kwè gen anpil moun ki chita fè rechèch sou aspè saa. Aspè saa se kote ekzotik, kote endijèn, kote patwa kilti nou ki mande pou nou reekzamine reyalite jounen jodya.
Mwen pa kwè nou ta kapab reyisi chanje non lang manman nou an, malgre ke konsyans sitwayen m ta renmen wè sa fèt. Sepandan mwen ta swete nou gade kote akayik saa.


Jaf,
Mwen pa konnen ki avantaj ekonomik kenbe non KREYOL lan kapan bay.
Men nou dakô ke pôzisyon lang nou an se yon pozisyon Lidèchip.
Alô nou kapab sèvi ak pozysion saa pou chanje non lang e relel Ayisyen. Yo deja rele l Kreyôl Ayisyen. Kidonk li fasil pou fè tranzisyon ke moun ta twouve akseptab.
Estandadizasyon an ap fèt deja laplipa peyi Kreyolofôn itilize ôtograf Ayisyen, sètadi Kreyôl Ayiysen.

Nèg Tètkale pap la pou yon dezyèm tèm, alô nou dwe fè kanpay pou ranplasan yo pouse pou Akademi Ayisyèn.
Dayè menmsi li pa ofisyèl, Kreyôl se dezyèm lang Carikôm deja.

Gen tout rezon pou nou malalèz ak reyalite istorik apelasyon kreyôl lan.
Poukisa pou nou kontinye yon eritaj kolonyal laa, lè nou dwe chanje ak refôme strikti saa ki gen plis ke 200 zan.
Se pou nou modènize. Si nou reflechi sou origin saa li malalez vre.

Si Kreyôl devlope okômansman lan yon espas kolonyal, jodya nou se Ayiti, nou pa Sendomeng ankô.
Anpil devlopman fèt omwen lan dènye 50 ane, lan espas Ayiti.

Ameriken kontinye pale Angle.
Yo paka chanje non Angle paske se pa yo ki devlope lang ki soti ann Angletè an.
Chanjman ke yo fè opwendvi teknik pa chanje lang lan. Malgre diferans rejyonal, se esansyèlman menm lang lan.
Epoutan gen plizyè ka yo rele l American English.

Lè nou di Kreyôl Ayisyen se an konparezon ak lôt Kreyôl ki mwen devlope yo.

Swatil,

Mwen konnen wou ta p sezi esans kômantè m yo e mwen remèsye w.
Menmjan se Inouyit ki politikman kôrèk, yo pa sèvi ak Eskimo akôs de sans pejoratif li, se sa ki motive refleksyon m.
Dakô se yon evolisyon lè an kreyôl tout gason se nèg.
Lanpwen anyen lan chanjman non an ki ta eseye retire bote ak koulè e gou poul lang kreyol. Na p kontinye chante dousè ak pwezi lang lan, men ann Ayisyen.

Nou gendwa chwazi ekspresyon nou vle, men mwen twouve li de movè gou pou yon afromeriken rele frè l Nigger.

Se konsa mwen pran abitid ekri Ayiti olye de Haiti. Se pa ofisyèl, men se yon pozisyon ideyolojik e menm patriyotik.

Alô, nou dakô sou plizyè pwen: evolisyon, adaptasyon e sitou pozisyon lidèchip lan.
Ayiti gen plis Kreyolofôn ke tout lôt peyi. Akôs de sa enèji ak kreyativite e sitiyasyon sosyopolitik lan mande devlopman anpil ekspresyon nouvo. Ke se ekspresyon revolisyon, revolt, divèjans, redresman...elatrèy.

Menmsi gen moun bouch sirèt, lang lan ap evolye touttan.

Mwen te fè remak deja ke lang nou an depase stad Patwa ke yo itilise toujou lan plizyè zile lan Karayib lan.
Defen madam mwen te moun Sentlisi, mwen te toujpou ap di moun lan peyi saa ke lang yo se Kreyol pou yo sispann di ke yo pale Patwa.

Wi Franse sèvi nou kôm zouti. Mwen sèvi ak li tout kote m pase lè se pa Angle. Menm an Chin.
Tout lôt jou mwen te ale lan yon bal lan Alyans Fransèz lan Hong Kong ak chinwaz mwen anba bra m.
Kote pwoblèm nan?

Mwen pa p kraze ni avili Franse, men se pou nou voye lang Ayisyen nou an monte.

Thunder
Mwen ak w pap janm wè bagay yo menm jan kom mwen toujou diw wou ak mwen se de dwat parallel ou pa beswen komante sam di ni mwen pa beswen komante sa w di ;menm jan anyen mwen ekri pa fè sans pou wou se konsa tou nanpwen anyen ou ekri ki fè sans pou mwen ;menm si yo fè sans pou GNBIST parey w yo.alor se tan w wap gaspiye lè wap chache konbat mwen;mwen pa Kandida pou oken post. ni w pap anpeche m ekri lè m vle ekri.mwen pa ka anpeche w pyafe pou franse ki admet yon kanadyen nan akademi franseu ni w pa ka anpeche m di sa pa fè m ni cho ni fret.genyen moun ki soufri amnezi tankou genyen tou pou 2 gouden yap vann menm manman yo ou pitit yo ;yo renmen vire lot bor figi yo pou moun ba yo kalot.mwen sim pa ka renmèt yon moun kalot li te ban mwen sa pa vle di mwen bliye sal te fèm.Menm si map ri ak li jou li ta pase devan kanon fisi m janl pase li pase.ou jou mwen ta rankontre ak li nan yon chimen jennen se mwen ak bon dye ki ta konen sak te pase.Yo konn di si yon mou trayi w yon fwa se li ki tret si li trayi w yon dezyèm fwa se wou ki yon idyo. mwen se konsa mwen wè l.

Si pou wou franseu fè nou telman  byen se yon  onè pou nal chita nan senak yo se dwa w men ou pa  ka vle tout moun panse menm jan ak w.gras a dye mwen pa beswen flate pèsonn ankor poum viv. mwen aprann viv ak sa mwen genyen.mwen pa beswen niche deyè oken moun.Tankou Presidan Mujica di ya moun ki pov se moun ki pa janm satisfè de sa yo genyen.yo blije tou tan ap bese ba.

Gen yon lòt bagay mwen ap reflechi sou li.
Madanm ou te sòti SENTLISI SASAYE.
Mwen pa konnen ;eske w te toujou ap tande l di ke FRANSE fè pati de ERITAJ li menm jan ak AYISYEN toujou ap reklame FRANSE de ERITAJ yo.
Apre tou FRANSE yo kite SENTLISI apre AYITI;mwen kwè se an 1815.
Men tou kolonyalis FRANSE yo lan SENTLISI yo pa t pale FRANSE,se te KREYÒL yo te pale ,menm jan ak tout lòt ZILE yo.
Ke se swa FRANSE ak ESKLAV yo ki te travèse al KIBA ,pandan peryòd revolisyonè an ,se KREYÒL yo,yo reklame;se sa yo konnen ;yo pa t gen anyen pou yo wè ak FRANSE.
Sila yo tou ki te lan LWIZYÀN.Kreyòl pa yo an ,sanble anpil ak pa nou an;mwen kwè sa gen anpil pou wè ak imigrasyon sa nou rele MILAT AYISYEN yo ,apre GÈ SIVIL ant TOUSEN ak RIGO an.
Tankou MICHEL DEGRAFF renmen di l ,gen lè FRANSE an se yon ""LANG ACHTE"" vre wi.

Eksperyans ak LANG FRANSE an -apre 1804-se yon eksperyans ki pa reyisi;li lè pou peyi an ""MOVE ON"" tankou AMERIKEN yo di.
Mwen pa kont lang FRANSE;yon lang se yon lang;men jan nou sèvi ak li an ,li plis NWI ke li EDE.

Gen anpil DISKISYON ki ap fèt an FRANS ,pou yo ta kòmanse aprann timoun yo ANGLE depi klas MATÈNÈL.Ou paka fè diskisyon kon sa ann AYITI ;gen NÈG sou sit lan ki te deja akize w ke w ta vle ranplase FRANSE pa ANGLE.
Menm si se lan LEKÒL ,nou aprann FRANSE tou.
Se jis kèk refleksyon!

J... di ke lang Franse plis nui ke li ede jan nou servi ak li. Mesye, n'ap pale pou tet a'n, sa komanse plis sanble ak yon kanpay pou Angle ke se Kreyol vreman n'ap defand. Sa k'konen?

Si se konsa kreyilist n'ap site yo pense vre, mwen pa bay yo regle anyen pou mwen.

Pou mwen yon Ayisyen total mwen pa bezwen rejete seten aspect kilti a'm. Se pa jis yon kestyon de lan; ke se lan kuizin, lan abiyman, e plizye fason nou yo, tout gen yon seten rapor ak kilti ansyen kolon yo. Menm yo menm pa ka kanpe pou di ke kilti yo se pa amalgam lot kilti. Pa gen moun ki Frankofou, se jis ke le yon moun konn ki sa li ye esansyelman li pa bay enpresyon ke l'ap trenen vye konpleks paske w pa t'chwazi pou fet.

Le yon moun aprand ou menm renmen yon lang, deja se yon barye li ranvese.

Mezanmi, Ste Lucie se manbr Frankofoni tande. An depi de tout sa k'ap di moun Ste Lucie plen tradisyon, plen vestij Franse lakay yo tankou Ayiti. Sa se pa jis kote nou ka jwen enformasyon sa a non. Mwen te we yo k'ap patisipe lan Jeux de la Francophonie. Nou pa ka pale pou Ayisyen pa pale pou lot yo.

Pou fini, J..., si Franse se yon lang achte, e si sa antre reklamasyon ti-Doc te fe au peril de sa presidence, you better deal with it as non-returnable. :-)

Jowèl,
Dapre madanm mwen, Sentlisi te yon yoyo lan men Franse ak Angle. Youn tap bay lôt panzou.
Kifè te gen plizyè period okipasyon franse e plizyè period okipasyon angle.

li sanble ke franse te pase plis tan paske apa Castries, kapital la avèk vil prensipal yo tankou Vieux Fort (Viefô) oubyen Ennery, tout moun andeyô se kreyôl yo pale ( yo relel Patwa).

Moun lavil, oubyen lelit se angle yo pale.
Yo fè menmjan boujwa ayisyen fè avèk franse.
Yo defann timoun yo pale kreyol.
Sepandan pèsonèl domestik yo se kreyôl yo pale.

Sitiyasyon saa sanble a sak ap pase ann Ayiti.
Men se angle ki ranplase franse.
Timoun yo aprann yon ti moso kreyôl lan men bôn ak nanny yo.

Pou reponn kestyon w lan.
Sentlisyen lavil pa reklame eritaj franse yo di yo se british.
Men rès popilasyon an pa konn anyen de franse, se patwa yo pale.
Eritaj kolonyal sayo fèt pou efase.

Genyen yon mouvman pou pwomouvwa kreyol ak kilti kreyôl ki trè fô Sentlisi.
Gen jounal ak emisyon radyo epi mizik kreyol.
Deplizanpli klas boujwa a ap aprann kreyôl.
De tanzantan yo mete yon ti ekspresyon kreyôl lan konvèsasyon angle yo.


Kreyôl Sentlisi rèk. Sètadi san rafinman.
Gen yon nèg ki ale tribinal, jij laa mande l kijan l rele, li di yo rele l Fouk Sal.
Lan yon ti fèt nou ta p danse, yon dam di: wa p chifonnen pwèl mwen.
Gen yon nèg grasn manjè, glouton; tout moun rele l: Simityè kodenn.
Mwen tale lan rejyon riral epi mwen te kapab kominike fasilman an kreyôl avèk peyizan yo.
Tout fanmi an te sezi paske madam mwen te aprann pale franse ak kreyôl Ayisyen lakay mwen.
Li te vin maton paske nou te abite Monreyal pandan 20 tan.
Lè na p pale, rès moun Sentlisi pat kapab konprann nou.

An palan de siyati an ;mwen te LI yon atik ke yon GWADLOUPEYEN te ekri sou bagay sa a.
Misye di ,apre ABOLISYON ESKLAVAY lan ANTIY yo an 1848 ,ANTIYÈ yo,ansyen esklav yo ,pa t gen SIYATI.ESKLAV pa t gen SIYATI,se pwopriyete yo te ye.
Yo di ,apre abolisyon esklavay lan ,lan lanne ki swiv yo ,se OFISYE DETA SIVIL FRANSE yo ki te bayo SIYATI.Yo te esklav ,bagay konn li an ,se te bliye sa.
Mesye yo di OFISYE DETA SIVIL te konn amize yo ba moun yo SIYATI ;pou yo pote MAK SÈVITID lan ,apre yo te libere,tankou m ta di w IGNORANT,NÈGRESOT,VULGAIRE elt..
Yo di anpil FANMI yo toujou gen SIYATI sa yo.
Menm si yo te LIBERE moun yo ,men dezimanizasyon an t ap kontinye!

Le gros roseau a écrit:Thunder
Mwen ak w pap janm wè bagay yo menm jan kom mwen toujou diw wou ak mwen se de dwat parallel ou pa beswen komante sam di ni mwen pa beswen komante sa w di ;menm jan anyen mwen ekri pa fè sans pou wou se konsa tou nanpwen anyen ou ekri ki fè sans pou mwen ;menm si yo fè sans pou GNBIST parey w yo.alor se tan w wap gaspiye lè wap chache konbat mwen;mwen pa Kandida pou oken post. ni w pap anpeche m ekri lè m vle ekri.mwen pa ka anpeche w pyafe pou franse ki admet yon kanadyen nan akademi franseu ni w pa ka anpeche m di sa pa fè m ni cho ni fret.genyen moun ki soufri amnezi tankou genyen tou pou 2 gouden yap vann menm manman yo ou pitit yo ;yo renmen vire lot bor figi yo pou moun ba yo kalot.mwen sim pa ka renmèt yon moun kalot li te ban mwen sa pa vle di mwen bliye sal te fèm.Menm si map ri ak li jou li ta pase devan kanon fisi m janl pase li pase.ou jou mwen ta rankontre ak li nan yon chimen jennen se mwen ak bon dye ki ta konen sak te pase.Yo konn di si yon mou trayi w yon fwa se li ki tret si li trayi w yon dezyèm fwa se wou ki yon idyo. mwen se konsa mwen wè l.

Lè mwen fè kòmantè pa m sou sa ki ekri sou fowòm nan, wou pa oblije reponn. Lè konsa, se pa abòde ke m abòde w, mwen jis bay koze pa m. Si w pa vle pou m bay koze ke w pa renmen yo, wou genyen 2 chwa: bloke m oubyen pa ekri sou fowòm nan.

Men kounyea, yon bagay lang k ap pale, wou tonbe nan GNBIs kwèdèk. Mwen di sa chak jou isit lan, pito m GNBis ke m yon anako-popiliso-lavalas.

Sa w ap di pou mwen pa ka fè sans vre paske, lepli souvan, wou bat tanbou w epi w danse l ankò. Men ekzanp ki pi resan an: Kounyea w ap raple m ke Dany se Kanadyen kòmkwa eleksyon li nan akademi an pa ta dwe regade Ayisyen ki sonje sa Franse te fè Ayiti. Men ki kote ke w pa fè sans lan:

Si se konsa ke w gade Dany, moun ki genyen paspò Ayisyen sèlman nan pòch yo sou fowòm nan leve men nou!!!

       Mwen leve men pa m deja

Alò dapre lojik wou an, sa ki pa ka leve men pa yo anlè ta dwe fèmen bouch yo nan koze Ayiti, paske si lè yo natiralize nan lòt peyi koze pèsonèl yo pa regade Ayiti, se demèm, koze Ayiti pa dwe regade yo nonplis. Alò, kòmanse sispann ekri.

An gwo, se pa yon kesyon de Franse ke m ap defann, paske w pa renmen Kreyòl pase m, se pito wou sanble manke agiman oubyen atikilasyon nan tirwa w pou w defann sa ke w kwè. Mwen pa p janm ka dakò ak pifò moun ki ekri sou fowòm nan, se tout tan ki genyen chire pit, men, ak laplipa nan yo, nou toujou genyen yon sèten nivo respè mityèl, menm lè epitèt tankou "anako-popilis" ak "ekstrèm dwatis" tounen grenn lapli.

Sim di mwen pa ka pyafe pou franseuuu ki admet yon kanadyen nan akademi franse se pa kritike map kritike Danny paske l se kanadyen sim ta fè sa mwen ta ipokrit se pa moun ki te mande m sim naturalize non se mwen ki te di sa.e mwen pa wont de sa non. peyim se kote m viv byen.se pase map pase sou tè ya.si demen maten mwen pa ta santim a lez o Zeta Zuni tou map mache bourik mwen pi devan pou mal Trinidad ou byen Saint Martin.Map repete l ankor sa pa fè m ni cho ni fret paske m konprann pou ki sa yo aksepte Danny Laferriere nan akademi franseuu ni mwen pa minimize talan Danny non plis.O kontrè mwen rekonet li entelijan.Li fè yon moyen poul vann plis liv ak yon piblisite gratis.e non l ap rete nan listwa kom premye kanado-ayisyen ki rantre nan akadami franseuu. ki se yon paket afè pou anpil moun men pa pou mwen.paske m pa wè sa sa pral fè pou mwen ou pou 90% ayisyen ki pa konn pale franseu yo eki pa jnam li liv Danny ekri yo .Ankor yon fwa mwen rekonet dwa w pou pyafe e bat bravo tankou yon ...........wa ajoute non ou wè ki apwopriye ya. ah ah ah ah ah,male

Mwen ta renmen konnen konbyen FRANSE ki okouran ke DANY nonmen lan AKADEMI FRANSE an ?
Pou grann majorite FRANSE yo se yon fè divè.
Mwen pa di mwen konnen non ;mwen ta renmen konnen.
AKADEMI FRANSE an tou ,se pa yon bagay ki WO ,lan priyorite FRANSE yo.
Ann AYITI ,se yon sèl bagay ou tande;se sa.
Si menm NÈG sa yo ta repete bagay AKADEMI KREYÒL lan, menm jan yo repete zafè ke DANY ADMI lan AKADEMI FRANSE an ;MATELI pa t ap gen CHWA ke SIYEN LWA a.

Nèg chita ap voye monte ap di jan FRANSE se yon bèl lang ;alòs ke FRANSE yo lan yon REVI tankou LEXPRESS ap voye monte kont pwòp LANG yo.
Mwen ta renmen AMOPH ""le BELGE"" bay OPINYON L sou BAGAY sa a.
Mesye an di ,an sibstans ke FRANSE tèlman difisil ke MOUN pa p pase tan yo pou yo aprann LANG lan.
Noumenm m ,nou refize tande ;gen NÈG ki pa FRANSE gen lè renmen LANG lan plis ke yo:

www.lexpress.fr/culture/livre/une-reforme-ambitieuse-de-la-langue-francaise-est-necessaire-a-sa-survie_1107592.html

se sa nou pa manke: akiltire, snob,idyo sonor. iyoran pretantye.

Mezanmi, nou pa bezwen ap bat pou konen ki ès k'ap genyen. Nou gen dwa gen pozisyon a'n men nou ka lese yon espas pou diskisyon. Nou pi gran, n'ap di lót ap joure e nou menm ap fè sa.

M'ap profite anonse yon lót GWO nouvèl: Dany Laferrière, un futur prix Nobel. Faites-moi part de vos impressions. Ayayay, nèg la ap vale teren wi. The sky seems to be the limit.

Enjoy!

Ayè mwen tande GERARD GOURGUE ap di ke eleksyon DANY LAFERRÌERE an se APOTEYOZ pou peyi an ak KILTI AYISYEN an.
Annou kite menm otè an kontinye pale.
Misye ap di ,li pa wè sa AKADEMI FRANSE an ITIL toujou.Misye kandida,yo pa t pran li;men an tan ke FRANSE nou gen dwa li sa l ap di:

www.lexpress.fr/culture/livre/pourquoi-il-faut-abolir-l-academie-francaise_1191980.html

mwen te ka rantre nan ron makak yo tou sil te pran pri Nobel literati ya.Joel si wap li sa franseeu saa ekri ya se paske yo beswen vwa nouvo nan akademi pou modernize vye lang difisil yo a ki fè yo akspete kandidati Danny laferriere.yo wè lang yo ap pèdi teren rapidman menm ti ayisyen pa vle aprann li nan high school isit o Zeta Zuni.anpil fwa pri sa yo se politik ki determinen moun ki pran yo.sa pa vle di se moun lan ki pi gwo ekriven vre.

W we, J..., poukisa w toujou ap rapote sa ki negatif k'ap di. Franchman, mwen jis al gade sit la e se yon ban titr paragraf ke jis yon moun fristre ka chita ap ekri. Lan tout peyi gen enstitisyon politik, litere ke yo kritike. Lan Kanada, gen k'ap mande pou aboli Senat, an Ayiti mwen t'ap li k'ap mande pou aboli youn lan 2 premye post yo. Se tout tan y'ap remey lEgliz an kestyon depi e an premye yo remet enstitisyon yo rele Bon Dye a an kestyon. Men yo pa janm disparet, elatrey.

M'ap ekri mesaj sa a a la hat, eskize fot kreyol lo. Wi, pou tounen sou sa m'te vle di, se jisteman sa ki pa ase pou nou a wi: se avan tou yon reyisit pesonel men moralman li bon bon Ayiti ki pran ak yon moun deranje net lan tet li. Mwen pa konprand refleksyon ki sa sa pwal regle pou Ayiti a. Lan jouman, nou fini pa met Dany pi wo ankor lan coeur anpil moun.

Fè m konprann sa sa pral regle pou analfabet ayisyen yo.Joel pose yon kestyon eske w ka reponn li mande konbyen franseuu jodya ki konnen ke danny laferriere nan akademi franseu?menm si genyen plisyè milyon kanadyen ki konn sa sa sa pral fè pou pep ayisyen .Yo ba martin Luther King , Mandela pri Nobel sa sa regle pou segregation ak diskriminatyon O Zeta zuni e an afrik di sid?Blan kap bat tet nou pou fè nou bliye sak te pase e sa kap pase jis jounen jodya.Yo ba Obama pri Nobel de la pè nan ki sa sa regle zafè moun ki oprime sou la tè yo

admisyon Danny Laferriere nan akademi franseu yo eske sa pral chanje atitid franseu tankou Jean marie le Pen anver imigran an frans?eske sa pral fè franseuu renmen ayisyen plis.?

Nou met tout eneji sa a ap meprize yon neg. An verite mwen pa konprand ou vous voulez en venir tankou yo di.

Ki reyaksyon si nou te tande ke se yon Ayisyen ki genyen jackpot la Ozetazini.

Mezanmi wo, se pa posibl, Dany pa ka pote kwa sa a. Omwen li raple jenes la ke efor ak peseverans se fos yo kelkeswa anbisyon yo.

Se konsa nou ka abese yon lot. Se sel nou ki reyaji konsa wi. Sel nou.

Gade JAF, pa vin di'm neg pa rayi neg, tande.

AINSI;

Mwen pa gen okenn rayisman lan KÈ m pou DANY LAFERYÈ.Moun ki kontwole PAWÒL ann AYITI sou RADYO yo ;yo INANIM pou yo voye FLÈ pou DANY.
Se pa renmen mwen pa renmen LANG FRANSE.Franchman li kite m endiferan.Flè ki plede ap voye pou lang FRANSE an ak admisyon LAFERYÈ ;mwen pè se pa yon lòt mwayen pou NÈG ak NÈGÈS konbat LANG KREYÒL lan ;yon bagay ki pa janm sispann tankou MICHEL DEGRAFF renmen di.
M ap di w kote bagay sa a .se yon bagay pènisye.Te gen yon NÈG ki te eli PREMYE MINIS ann END ki pa t pale ANGLE.Eske yon NÈG ka dirije yon gouvènman ann AYITI e ou pa pale FRANSE?
ZÒT ta fann dengonn ou.
Pou m pa twò long ;mwen te wè reyaksyon NÈG apre yo te tande MOISE JEAN CHARLES ap pale FRANSE sou yon YOUTUBE ;MWEN KWÈ te ann AJANTIN.
Mwen kwè ;si w bay MJC nenpòt tèks an FRANSE ,L ap konprann li ;men li pa abitye pale FRANSE tankou preske tout AYISYEN.
Se pa de BLAG yo pa bay sou NÈG lan ;yo di dyòl li SIRÈT ak tout bagay pejoratif kon sa.
Se yon bagay ekstrawòdinè enpòtans mesyedam yo bay LANG FRANSE an.
Ou gen dwa pa dakò ;men mwen kwè ,tankou yon MOUN tankou NOAM CHOMSKY ;ke se yon bagay ki nwi peyi an e anpeche ke LANG KREYÒL lan pran GRANDÈT-MAJÈ li.
M ap di ankò ,mwen pa gen okenn rayisman pou LAFERYÈ!