Gouvernement et éducation!

Comment investir sur l'éducation et la population si le gouvernement n'est même pas stable?

AymericL1 a écrit:Comment investir sur l'éducation et la population si le gouvernement n'est même pas stable?

Belle question mais il ne faut pas oublier que le gouvernement n'est pas l'état et l'état haitien n'est pas le gouvernement Préval/Bellerive.

MARC,

Mwen pa vle tande de politisyen parazit sa yo;ke se yon sèl pwojè politik ke yo genyen ,se ranvèse gouvènman pou yo ranplase yo.
Ki sa mesyedam sa yo ap fè?
Mwen pa bezwen tande ki gouvènman y ap di ki pou ranplase `preval.KI SA Y AP FÈ KOUNYE AN?
Eske yo pa ta ka òganize de brigad ak patizan yo(si yo genyen vre) pou al montre moun yo li ak ekri lan kan yo?

Gade sa JURATE KAZIKAS madan ROGER ALTMAN ap fè pou ede?
ALTMAN se yon nèg ki gen yon fòtin evalye a plis ke 100 milyon dola.
JURATE se madanm ki gen mayo TI MALICE li sou li:

http://teachtheworldonline.org/Teach_the_World_Online/Index.html

Ale tout politisyen koudetayis poutchis ODYAB!

Yon "langue" se yon enstruman de komunikasyon. Plus, konesans lengwistik nou etandu, mwen, nap rankontre de problèm pou pèrmètr lot pèupl konprandr nou e resiprokman.

Jodia, parle e/w ekri pluzyèur "langue" se dejà yon veritabl profesyon.


Entèlektuèl fransè a ko'm tout otr entèlektuèl gen enterê aprandr yon maximo'm de "langue".


Mwen toujou di ke 3/4 de sa m ap di de la Frans ,se repete mwen repete sa franse yo,yomenm ap di de tèt yo. (Joël)

Fransè gen yon trè bon sistèm edukatif.

Pèupl fransè a montre li trè zentranzijan anvèr otorite konpetant yo pou amelyore sistèm lan, kritik sa yo o konbyen produktiv...

Mande menm fransè sa yo, si otorite yo ta abandone sistèm lan, pou answit adopte sistèm edukatif yon lot peyi devlope, ki sa yo panse ?

Repons yo tap yon NON kategorik.


nou chita sou yon lang franse ki pa p itil nou anyen;tandiske franse an,sitou elit lan ap kouri pou lang lan. (Joël)

Nou temwen ke fransè yo, pluto trè fyèr de "langue française" la. An jeneral yo refuze aprandr dotr "langue".


Sa ki vle di ,nou chita lan yon lang franse ,yon lang ke elit franse an ap meprize;mesyedam sa yo se angle ki lang ""prestij"" pou yo. (Joël)

Se fo !

A konpare :

"Langue française" la, le fèt ke li isu du LATIN (Les déclinaisons) de lwen "mieux" elabore, "mieux" strukture, plu rich "en style" (plu joli) ke "langue anglaise" la.

Moun ki byen metrize a la fwa fransè e anglè, trè rapidman etabli diferans lan.


Amoph

AMOPH;

Mwen renmen kanpe lwen mo ""entelektyèl"" sa a.Se yon mo noumenm ayisyen nou abize twòp.

Bon ,se pa sa,ou wè gen kote yo mansyone pou franse ta adopte sistèm edikatif lòt kote?
Franse tout tan y ap chache jan pou yo amelyore sistèm yo an,pou yo pi konpetitif.Se lan pwen sa a yo kesyone sistèm Bakaloreya yo an.Yo bezwen plis timoun fini lekòl segondè.

Se youn lan rezon genyen yon dezanfaz lan aprann franse an FRANS.Gen yon lojik lan sa.
Franse yo remake ke li pran yon ti franse 10 zan pou l aprann franse byen.Ak konpleksite mond lan jodi an,yo mande tèt yo eske tan an pa ta pi pwofitab pou ti franse yo aprann lòt bagay pito.

Lan egzamen BALALOREYA franse an,aktyèlman se 7% ti franse ki konpoze an franse,yo pa konpoze an literati;ann AYITI mwen kwè ke 100% ti ayisyen konpoze an literati.
AMOPH:
SE YON PÈT DE TAN.SE YON GASPIYAY!

Ale sou jounal ""LE MONDE"" lan sou dosye ""EDUCATION"",w ap jwenn yon atik ki titre ""FRANCE ,TON FRANÇAIS FOUT LE CAMP"",w a ban m nouvèl ;sou menm dosye an gen yon lòt atik ""L'ANGLAIS T'EN AS?""

Se pa ke franse yo pa fyè de lang yo,franse yo pa nou ki pi fyè de lang franse an ke franse yo yomenm.Nou bay tout eskiz pou nou bay lang nou an baryè;de rans tankou li ap izole nou ,gen de enbesil ki menm oze di li pa lang!

M ap repete l.Li pa fè sans pou noumenm ayisyen pase tout tan sa a ap aprann lang franse an.Mwen pa gen anyen kont franse,ou byen panyòl,oubyen alman,chinwa elt.
Wi toutotan ou aprann plis lang ,li pi bon;men tou noumenm ayisyen se lan lekòl wi nou vin aprann franse.nou se youn lan trè ra peyi sou planèt lan ,se lan lekòl nou aprann lang edikasyon nou an!

Joël
Amoph


Kòman fè franse yo ap konplenn ke sistèm yo an an regresyon pa rapò ak lòt sistèm yo?
Franse yo di ke Bakaloreya yo an pa vo anyen,yo di ke se pou yon timoun se yon "idyo" pou l pa pase lan Bakaloreya.

Si deklarasyon sa yo revele exzakt : Nou pa kwè ke fransè sa yo konnen de ki sa yap parle ?


Mwen renmen kanpe lwen mo ""entelektyèl"" sa a.Se yon mo noumenm ayisyen nou abize twòp.

Joël, antan ke Profesèur DISTWAR de karyèr, "Pédagogue", plu entèlektuèl ke w nanpwen !!!

E poukisa mo entèlektuèl la un peu agase w ?

Daprè le Petit Larousse illustré "mot" entèlektuèl la defini ko'm swi :

Qui appartient à l'intelligence, à l'activité de l'esprit. Travail intellectuel.
Personne dont la profession comporte essentiellement une activité de l'esprit (par opposition à manuel) ou qui a un goût affiné pour les activités de l'esprit.



Bon ,se pa sa,ou wè gen kote yo mansyone pou franse ta adopte sistèm edikatif lòt kote?

OUI, le voilà :

<< Genyen k ap mande si pou yo pa ta adopte sistèm ameriken an ,san ekzamen Bakaloreya.
Mwen t ap li yon estatistik,kote mwatye elèv franse yo pa ka ekri 2 paragraf ,san yo pa fè yon fot òtograf.>>.


Prensip Bakaloreya fransè a JUST. Bu li, se mete sur le mê'm pye degalite chans prensipo kandida yo.

Si yo swete yon "taux" de reusit trè elve o Bak, yo gen mê'm exzijans lan sou degre de konesans kandida yo. (Rapor : kantite/kalite).



Franse yo remake ke li pran yon ti franse 10 zan pou l aprann franse byen.Ak konpleksite mond lan jodi an,yo mande tèt yo eske tan an pa ta pi pwofitab pou ti franse yo aprann lòt bagay pito.

Lan egzamen BALALOREYA franse an,aktyèlman se 7% ti franse ki konpoze an franse,yo pa konpoze an literati;ann AYITI mwen kwè ke 100% ti ayisyen konpoze an literati.
AMOPH:
SE YON PÈT DE TAN.SE YON GASPIYAY!
Fèr dè zetud de baz, fondamantal e humanite (matèrnèl, primèr, segondèr) nan yon "langue" done, se yon richès kulturèl extraordinèr.

Langue fransèz la, elèv pase swa-dizan plus de tan a laprandr, pral pèrmètr yo devlope konesans yo o fil du tan, du kou, kultur general yo pal KONSIDERABLEMAN anrichi par rapor o zotr zelèv ki te chwazi la fasilite a travèr dotr "langue" mwen byen strukture.

Sè dèrnyèr zane, Bak Syantifik (Teknolojik) ranporte la palm.

Bak Literèr nètman mwen prize. Se du a 2 choz :

Mank de debouche nan domè'n lan

Bokou de matyèr à etudye (trè zelitist)

Donk, tou sa explike le mank dangouman la kay elèv yo pou oryante yo vèr branch sa a (LATIN/GREC).


Nan deplèz a notr ami Joël, sistèm edukatif ayisyen an, elèv yo pase tro de tan a aprandr LISTWAR. Pour le peu ke nou retnu : Se yon vrè pèrt de tan !!!


Ale sou jounal ""LE MONDE"" lan sou dosye ""EDUCATION"",w ap jwenn yon atik ki titre ""FRANCE ,TON FRANÇAIS FOUT LE CAMP"",w a ban m nouvèl ;sou menm dosye an gen yon lòt atik ""L'ANGLAIS T'EN AS?"


Jounal "Le Monde" vle atire atansyon otorite fransèz konsèrne yo de reste vijilant pou anpeche "langue française" la rekule o benefis de "langue anglaise la. Ryen dotr ...



Nou bay tout eskiz pou nou bay lang nou an baryè;de rans tankou li ap izole nou ,gen de enbesil ki menm oze di li pa lang!

Nou gen ide nou ladsu. A tort ou à raison !!!


Wi toutotan ou aprann plis lang ,li pi bon;men tou noumenm ayisyen se lan lekòl wi nou vin aprann franse.nou se youn lan trè ra peyi sou planèt lan ,se lan lekòl nou aprann lang edikasyon nou an!

Martinik, Gwadloup, La Reyunyon, Lîl Moris, Madagaskar, Monreyal, Kebèk, Lwizya'n, Swis, Bèljik, Luxanbour, tout peyi afriken frankofO'n yo, dè peyi azyatik, du Pasifik, ...

Plu de 200 000 000 dabitan sou planèt la gen LANG yo w PATWA yo, men yo genyen an komun patrimwa'n kulturèl, eritaj ,"langue française" la.

Tout sitwayen sa yo trè satisfè. Nou pa janm tande yap plenyen !!!


Amoph

E VIETNAM ,AMOPH,ansyen koloni franse sa a.Se an 1954 la a wi ,ke yo kase kòd ak franse yo!
Ki lang yo?
Se an franse wi,tout lidè yo,moun ki te mennen lit pou endepandans VIETNAM yo te etidye.Se an vyetnamyen wi ,y ap enstwi kounye an;de matènèl a inivèsite.
Dapre statistik mwen wè sou yon jounal franse,sou chak vyetnamyen ki ap aprann franse kòm dezyèm lang,genyen 30 ki ap aprann angle.
RWANDA fèk sot fè menm bagay lan,sa gen 2 zan de sa.
Bòn ,ou pran egzanp peyi afriken yo.Ou di yo pa konplenn.Se pa vre.Depi lan ane 50 yo,yon nonm tankou SHEIK ANTE DIOP t ap konplenn.Misye te di ,se te WOLOF ke preske 70% popilasyon SENEGAL lan pale ki pou te lang edikasyon.Se youn lan rezon ke SENGHOR te mete misye sou rezidans siveye.
Rezilta a sè ke Senegal te ak yon wo to analfabetism.Kounye an nouvo jenerasyon Senegalè yo vin wè ke se DIOP ki te gen rezon.De plizanpli y ap entegre WOLOF lan edikasyon yo an a tout nivo e to analfabetism lan ap desann.
Mwen gen dwa ba w lòt egzanp.
Ou konnen konbyen lang nasyonal ke AFRIK DI SID genyen.Li genyen 13 lang nasyonal.Tout lang sa yo genyen menm dwa.PAa egzanp kote yo pale zoulou yo ,lekòl fèt de matènèl a inivèsite ,an zoulou,byen ke yo ize lòt lang tou selon konvenyans.

Kite m ize yon lòt ribrik:
Depi kilè FRANSE se te lang nou.P at preske gen moun ki te pale franse lan SENDOMENG non.Eske se lè ABE GREGWA kòmanse anmède INGINAC ki te sekretè KRISTÒF ak BWAYE ke FRANSE vin lang nou.

Keseswa kolon,afranchi ou byen esklav ,se te kreyòl yo te pale.E sanble lang kreyòl lan pa t gen diskriminasyon kont li ke li vin genyen apre lendepandans.
Menm gouvènman revolisyonè franse an ,lè li te vle kominike ak koloni an ,se te an KREYÒL.

Se yon gwo krim INGINAC vin komèt kont peyi an ,lè li vin fè franse vin lang nasyonal e mete KREYÒL A KOTE!

Nou trè favorabl a Limèrsyon lengwistik (EKOL ki pratike pluzyèur langue a laprantisaj). Sitwayen "multilingue" pou nou se lideal !!!

Nou PA du tou kontr lè dirijan VIETNAMYEN ki planche pou ansèyman la kay yo de la matèrnèl a Lunivèrsite pratike nan propr "langue" yo o detriman du fransè.

Si yo deside ranplase "langue française" la par le vyetnamyen, se parske yo sûr ke langue yo a kapabl asure le relè. Yo te travay darach-pye pou tranzisyon an reusi. Nap prete yon orèy atantiv a revolusyon sa a, nou espere pou yo yon plen suksè !!!

Rwanda se konpreansif, lO'm for du peyi Paul KAGAME Tutsi anglofO'n ki suksede o General Juvénal Habyarimana Hutu frankofO'n. Du fransè yo pase a langlè. Nou pa wè enkonvenyan non plu.

An jeneral abitan tout lOt peyi yo parfètman konporte yo avèk le fransè kO'm "langue" daprantisaj.

Ka Ayiti a partikulye, nous pensons que le problème est ailleurs !!!

Se pa du tou "langue française" ki andikap la. Se PA posibl !!!


Amoph

Non AMOPH;

Peyi ki ize franse kòm lang daprantisaj genyen yon patikalirite.YO tout genyen yon gwo to analfabetism.SA K FÈ SA?
Yon bagay sa pwouve ,sè ke yo paka alèz ak franse tankou lang aprantisaj.Menm si genyen peyi sa yo ki gen anpil lang diferan,genyen ki gen 4,5,10 lang diferan.Donk genyen ladan yo se yon chwa taktik,se yon chwa ekonomik.

Gen lòt peyi tankou AFRIK DI SID ki ize tout lang yo ,kòm lang edikasyon.

NOUMENM ,NOU PA GEN PWOBLÈM SA A.NOU TOUT PALE KREYÒL.NOU TOUT ALAWONNBADÈ.
Dapre lengwis yo ,lang nou an se youn lan lang ki gen vokabilè ,pi avanse,pi varye ki genyen sou tè an.Se yon lang n ap pale depi 4 syèk.
Lang vyetnamyen an pa t pli avanse ke lang Kreyòl lan,okontrè.
Ou di ke franse se pa pwoblèm lan.Ou pi entelijan ke sa.Lang franse se yon gwo moso lan pwoblèm lan.
Mwen pa konnen si w li atik ke Dr YVES DEJEAN te pibliye sou revi CHEMINS CRITIQUES an 2002.Mwen mete adrès lan plizyè fwa sou sit sa a deja.Dapre li ,zafè lang lan se yon bagay ki pou regle,pou peyi an avanse.

FRANSE an koze reta nou anpil,pa gen dout lan sa!
Epitou fè yon ti reflechi sou sa gran lengwis (renommée internationale) kontinye ap di moun ki kontinye ap panse tankou w yo:

""Education is the strongest bastion of socioeconomic hegemony.In Haiti the French-based (mis-)education system has quite successfully kept the monolingual Haitian-Creole-speaking population-the vast numerical majority at bay as incompetent or as failures...
This seems to require nothing less than ""ascertaining the possibility of constituting a new politics of truth...the political,economic institutionnal regime of the production of truth""
(THE FALLACY OF CREOLE EXCEPTIONALISM-MICHEL DE GRAFF-MIT)

Joël
Amoph

Peyi ki ize franse kòm lang daprantisaj genyen yon patikalirite.YO tout genyen yon gwo to analfabetism.SA K FÈ SA?

Sistèm edukatif peyi sa yo trè satisfezan kar, "taux" analfabèt an konstant diminusyon.

Dan lansanbl peyi frankofO'n yo pa janm mete an koz "langue française" la.

An Ayiti, yon reform an profondèur nan sistèm edukatif la, senpoz.

Du pwen de vu Organizasyonèl :

Gen pluzyèur altèrnativ pour venir a bou de lechèk skolèr kay adolesan yo, an mê'm tan, lèur done la posibilite de devnir parfè "bilingue".


Dapre lengwis yo ,lang nou an se youn lan lang ki gen vokabilè ,pi avanse,pi varye ki genyen sou tè an.Se yon lang n ap pale depi 4 syèk.
Lang vyetnamyen an pa t pli avanse ke lang Kreyòl lan,okontrè.

Of course,(rires)..., KreyOl ayisyen an a 95% se lansyen fransè.

E "langue française" gen pour rasi'n LATIN e GREC donc, trè rich par rapOr a bokou dotr "langue".


Ou di ke franse se pa pwoblèm lan.Ou pi entelijan ke sa.Lang franse se yon gwo moso lan pwoblèm lan.
Mwen pa konnen si w li atik ke Dr YVES DEJEAN te pibliye sou revi CHEMINS CRITIQUES an 2002.Mwen mete adrès lan plizyè fwa sou sit sa a deja.Dapre li ,zafè lang lan se yon bagay ki pou regle,pou peyi an avanse.

Se enstitusyon yo "dont", sistèm edukatif ayisyen an ki an fayit.

Si LETA envesti konvenableman nan Edukasyon, difikulte lengwistik ap disparètr kazi otomatikman. Fransè, anglè, kreyOl, ... Se parèy !

Nou pa tande gro plenyen nan peyi frankofO'n yo pou "langue française" la, se parske Otorite peyi yo chwazi e deside de prandr le toro par lè kOrn.

Gouvèrnman peyi sa yo envesti de manyèr substansyèl nan sektèur Edukasyon.

Leta ayisyen dwe refOrme sistèm lan pou pèrmètr elèv yo benefisye dun bon nivo detud.


FRANSE an koze reta nou anpil,pa gen dout lan sa!
Epitou fè yon ti reflechi sou sa gran lengwis (renommée internationale) kontinye ap di moun ki kontinye ap panse tankou w yo.

A chacun le droit d'exprimer ce qu'il pense...



Amoph

Pa gen plenyen lan peyi frankofòn yo a pwopo de franse.
Ki sa CHEIK ANTA DIOP t ap fè lè li te mande apre lendepandans ke lang edikasyon an vin WOLÒF lan
SENEGAL?
Ou di ke to alfabetism lan ap monte lan ansyen koloni franse yo ann Afrik.Ki sa to an te ye anvan?
Men chif CIA WORLD FACT BOOK (2009)

SENEGAL=39.3%
NIGER=28.7%
BENIN=34.7%
3 PEYI SA YO ,FRANSE SE OU BYEN LANG OFISYÈL OU BYEN YOUN LAN LANG OFISYÈL YO.

Kòm nou ann Afrik ,ann pran 3 peyi ki genyen Angle kòm youn lan lang ofisyèl

GHANA=59%
NIGERIA=68% (se yon peyi ki gen plis ke 120 milyon moun)
KENYA=85%

Si w vin lan vwazinaj nou an ,bliye sa:
JAMAICA=88%
BARBADOS=99.7%
TRINIDAD=98.6%.

Se move abitid ke nou pran ka franse yo.Ann Ewòp lan 19yèm syèk lan ,FRANS se youn lan peyi ki te gen mwens moun ki te konn li ak ekri.Se lan fen 19yèm syèk lan ,lè FRANS vin kreye lekòl piblik ke yo te vin monte pant lan.
Edikasyon ki ap fèt an franse an ,ap antere n.
Silvouplè ,li atik ke Dr YVES DEJEAN te pibliye lan CHEMINS CRITIQUES an 2002.Petèt sa va ede w ,si se posib:
http://www.tanbou.com/2002/fall/CreoleEcoleRationalite.htm

Movè zelèv nan list de l'OCDE a propo de "taux" alfabetizasyon de tou lè peyi de la planèt :

Le Niger
Le Djibouti
L'Afghanistan
L'Angola

Nou ajoute Le Sénégal e Le Bénin o 4 peyi site par l'OCDE.

Peyi sa yo souvan subi de trè grav kriz ekonomik. Rwine, parfwa pri nan spiral de la vyolans, de la guèr. Gouvèrnman yo eprouve denorm difikulte pou finanse projè EDUKASYON, ti moun yo pa skolarize an gran nonbr.

"Langue française" pa responsabl echèk sa yo.



Dotr par;

Le Ghana
Le Nigéria
Le Kenya

La Jamaïque
La Barbade
Le Trinidad

Peyi sa yo afiche yon form etenslant o klasman de l'OCDE.

Premyèr konstatasyon : chwa a trè selektif kar, si peyi anglofO'n w site yo, efektivman byen kote sur la list de l'OCDE. Il n'en demeure pas moins, genyen ki mal kote ke w chwazi delibereman pou yo pa figure parmi lè 6 peyi de la deuzyè'm seri. (rires).

Là ankor, se pa fOrseman gras a yon kèlkonk "langue" daprantisaj a LEKOL, peyi sa yo reusi sè trè bèl pèrformans.

Byen ke yo partaje antr' "eux l'ANGLAIS" e genyen ladan yo ki trè rich an resours petrolyèr. Vrè kle suksè peyi sa yo : "Le COMMONWEALTH".


"COMMONWEALTH" se yon asosyasyon benevol de 54 Eta endepandan e divèr ki konsulte antre yo gras a yon rezo larjeman informèl de lyen gouvèrnmanto e non gouvèrnmanto.

Li regroupe neanmwen prè du "quart" de la populasyon mondyal e du "tiers" dè manbr dè "Nations Unies".

Manbr organizasyon an reuni tou lè 2 zan pou diskute de grand kestyon politik, ekonomik e sosyal, ensidans yo sou peyi sa yo e mezur a adopte o sen du Commonwealth w konjwentman dan dotr orga'n entèrnasyono.


Prensip "COMMONWEALTH" byen etabli. Li spesifye ke lè 54 Eta manbr de sèt asosyasyon w organizasyon dwe favorize la pè e lordr dan le mond a lapwi de laksyon de l'ONU, promouvwar dè zenstitusyon reprezantativ e dè garanti juridik de libèrte endividuèl, rekonètr legalite dè ras e la nesesite de konbatr la diskriminasyon e lopresyon rasyal e sapliker "à mieux" repartir lè richès de la sosyete.

Lè 54 ministr dè FINANS du "COMMONWEALTH" yo rankontre tou lè zan, de mê'm ke lè ministr de la sante, de LEDUKASYON, de lanplwa, du drwa e de la kondisyon femini'n yo rankontre a entèrval regulye, tandi ke titulèr dotr portefèuy yo reunis sporadikman.


Source : MAECI ==> Sur le Commonwealth


Nou dwe rekonètr : Ansyè'n koloni britanik yo pa totalman delese kontrèrman o zansyè'n koloni fransèz yo. An jeneral, peyi du Commonwealth yo (peyi anglofO'n) ekonomi yo trè zaktiv. C'est logique !


Amoph